سالگرد نیکا

امروز سالگرد نیکا بود. چند روز پیش سانفرانسیکو هم گردهمایی برای سالگرد مهسا امینی بود و منم رفتم. اونروز با یکی از بچه ها تقریبا سه ساعت در مورد حوادث ایران صحبت کردیم. نظرش این بود که به ما ربطی نداره و ما داریم توی یه دنیای دیگه زندگی میکنیم. من باهاش موافق نبودم.

اون: جورج فلوید هم کشته شد چرا برای اون هیچ کاری نکردی؟

من: وقت من خیلی محدود هست و نمیتونم در مورد همه cause هایی که توی دنیا هست وقت بذارم. برای اونایی وقت میذارم که میتونم و برای منم مهم هستن.

اون: خیلی سخته که بخوای بگی حقیقت چیه. شرایط ایران رو در نظر بگیری یه پلیسی آمده این دختره رو دستگیر کرده. اگر خودتو بذاری جای اون پلیس و شاید دست روی اون دختره بلند میکردی و یه همچین اتفاقی میفتاد.

من: اول اینکه من هیچوقت جای اون پلیس نیستم. دوم اینکه طبق قانون وظیفه سلامت جانی کسی که دستگیر میشه با همونجایی هست که دستگیر میکنن.

اون: حالا این اتفاق پیش آمده. نمیشه که گفت کل حکومت و پلیس بد هستن و باید برن. امریکا هم جورج فلوید کشته شد پس بگیم کل پلیس امریکا تعطیل بشه

من: چرا همش بحث رو میبری سمت افراط و تفریط؟ (extreme) کی همچین حرفی رو زد. یه نفر بیگناه کشته شده نباید هیچ عکس العملی باشه؟

اون: قبول دارم که حداقل اون کسی که خاطی بود باید دستگیر میشد و محاکمه میشد ولی وقتی فایده ای نداره تو چرا باید اعتراض کنی؟ تو داری زندگی خودتو میکنی

من: اگر من نکنم کی بکنه؟ همونطوری که میگی کسی هم دستگیر نشد. آره من زندگی خودمو میکنم که چی؟

اون: ما توی یه کشور دیگه هستیم با یه قوانین دیگه چکار اونور داریم؟

من: اگر این اتفاق سر یکی از اقوام خودت هم افتاده بود توی ایران همین نظر رو داشتی؟

اون: بله. ناراحت میشدم ولی همینه. ببین من سربازی رفتم یاد گرفتم که توی ایران چطوری باید رفتار کنی. اگر یه همچین چیزی برای فامیل من هم پیش میامد باز کاری نداشتم چون من یه کشور دیگه ام. اگر ایران هم بودم باز کاری نداشتم وقتی میدیدم که ممکنه برام دردسر بشه.

من: پس با حساب تو هیچ کسی هیچ کاری نباید بکنه.

اون: نه من برای خودم میگم. هر کسی هر کاری میخواد بکنه بره بکنه. من اعتقاد به آزادی افراد دارم و کاری ندارم اگر کسی بخواد اعتراضی هم بکنه.

من: بذار یه مثال بزنم. فکر کنم که زن و بچه ات رفتن ایران و توی راه برگشت هواپیماشونو با موشک میزنن. تو چکار میکنی؟

اون: من خیلی ناراحت میشم ولی چکار میتونم کنم؟

من: یعنی هیچ کاری نمیکنه؟

اون: مثل یه تیری هست توی قلبم ولی کاری از من برنمیاد. ناراحت میشم.

من: یعنی هیچ کاری نمیکنی؟ اگر هیچ کاری نمیکنی که من اصلا هیچ حرفی باهات ندارم دیگه.

اون: ببین قبل از قضاوت باید شرایط ایران رو در نظر بگیری. یه ژنرال ایرانی کشته شده. ایران باید واکنش نشون میداد مگه نیست؟ روحیه نیروهای نظامی ایران خراب شده بود باید یه حرکتی میزدن. اونم از قبلش اعلام کردن و پایگاه و خالی کردن. حالا اگر امریکا حمله میکرد نیم میلیون کشته میشدن خوب بود؟ خب مجبور شدن سیصد نفر رو قربانی کنن.  توی تصادفات جاده ای هم هر سال چند هزار نفر کشته میشن حالا این سیصد نفر در مقابل اونا که چیزی نیست.

من: صادق زیباکلام زیادی گوش میدی؟

اون: چطور؟

من: ببین مغلطه نکن. تصادفات جاده ای هم ربطی به این موضوع نداره. کسی که خودش با قبول ریسک اش رانندگی میکنی با بیگناهی که توی هواپیما بوده هیچ سنخیتی نداره. بعدش هم یه جوری میگی انگار فقط دو تا گزینه روی میز بوده که یا نیم میلیون کشته بشن یا این هواپیما رو سرنگون کنن. گزینه سوم اینه که هیچ کاری نکنن و کسی هم کشته نشه...

اون: نمیشه که یه ژنرال ایرانی کشته شده

من: خب جنگ بوده. خودش اعلام جنگ کرده و گفته طرف تو منم. اگر همسایه اتون بهت بگه که طرف تو منم و بخواد تو رو بکشه و توی جنگ باشین تو هیچ حرکتی نمیکنی؟

اون: من یه نفرم. اون یه فرد حقوقی بوده. یه نفر برای خودش که نبوده. ژنرال یه مملکتی بوده.

من: خب باشه. خودش اعلام جنگ کرده. چرا باید سیصد نفر بیگناه کشته بشن به خاطر جنگ طلبی یه عده ای؟ اصلا امریکا زورگو و همه چیزای بد چرا وقتی زورشون نمیرسه باهاش درگیر میشن که اینطوری بشه؟

اون: منم قبول دارم که از اولش هم اشتباه کردن که با امریکا سرشاخ شدن.

من: خب پس حالا این اشتباه تا کجا به عقب قبول داری؟

اون: سخت بشه بگی چون مسائل سیاسی خیلی پیچیده تر از ایناست و ما نمیتونیم درست تحلیل کنیم.

من: من اصلا تحلیلگر نیستم و تحلیل هم نمیکنم. به من هم ربطی نداره. من یک انسانم و به عنوان یک انسان من میبینم که حقی ناحق شده و من برای خودم میگم که نباید در مقابل این سکوت کنم.

اون: باشه ولی کاری هم از دست تو بر نمیاد.

من: برنیاد. من یه آدمم و بر اساس ارزش های خودم زندگی میکنم و اینم جزو ارزشهام هست که سکوت نکنم. اگر همه بخوان اونطوری که تو میگی عمل کنن نتیجه اش میشه کره شمالی. وقتی که مردم به اندازه کافی اعتراض نکردن بالاخره به جایی رسید که الان به سختی بدونن که اصلا آزادی و آزادگی یعنی چی.

اون: ببین من که میگم هر کسی هر کاری که میخواد بکنه رو باید بتونه بکنه. فکر کنم که اگر extreme ها رو بذاریم با هم همنظر هستیم.

من: خب حالا نمیایی بریم؟

اون: نه.

من: باشه پس من رفتم.

...

نیم ساعتی دنبال جای پارک گشتم. هنوز بلد نیستم که کجاها میشه پارک کرد توی سانفرانسیسکو که مشکلی پیش نیاد. ماشین جلویی روی شیشه اش برگه زده بود که "نشکنین هیچی توی ماشین نیست" شهر اصلا امن نیست و بیشتر وقتا من اصلا داخل شهر نمیرم. جمعیت زیادی نیامده بودند. شاید سانفرانسیسکو ایرانی زیاد نداره یا من خیلی نمیدونم. البته جمعیت ها توی شهرهای مختلف پخش بودند.

من هنوز به خاطر نیکا خوب نشدم. شاید زندگی خیلی چیزاش برام بهتر شده باشه اما فکر کنم یه دوره درمانی جدی رو باید دنبال کنم. هنوز بعضی وقتا که یاد اتفاقات پارسال میفتم نمیتونم خودم رو کنترل کنم و بی اختیار گریه میکنم. چند وقت پیش نصف شب بیدار شدم و وسط گریه هام بعضی از بیت های این شعر میامدن

اگر‌روزی ببینم من تو را باز

بگویم از برایم سر کن آواز

اگرچه بشکفد جان از صدایت

دهم قولی نخندم جان فدایت

تو نیکای منی سلطان قلبم

فدای آن رخ ات ابرو کمندم

دلی گشته اسیر تار مویت

دلی دیگر گسسته از‌ وجودت 

بگویم شعری و هرگز نشاید

که وصف دوری ات در آن بیارم

اگر‌ بر کربلا تبکی‌ بکردند

روا بر سوگ تو‌ دریا بگریند

تو نیکای منی ماه وجودم

ازل را تا ابد دورت بگردم

به امید اینکه در راه آزادی هیچ نهال نوشکفته دیگری بر زمین نیفته