علم جدید

اول از همه چیزی به اسم علم جدید وجود نداره! علم همواره مثل رودخانه ای در حال پیشروی و گسترش بوده. یه عده ای خیالباف دور همدیگه خیالبافی میکردند (علوم عقلی هم بهش میگم) و چشمشون رو روی پیشرفت علم بسته بودند تا جایی که پیشرفت علم چنان چشمگیر میشه که دیگه نمیتونین چشمشون رو بسته نگه دارند و کورشون میکنه و اسمش رو میذارن علم جدید. چیزی که بعضی ها بهش میگن علم جدید همون Science امروز هست.

چند وقت پیش نوشته بودم که هر کسی که میتونه باید دکترا بخونه. کسی نپرسید چرا. دلایل زیادی داره که یکیش اینه که آدم با ساینس آشنا میشه و با یه روش توی ایران هم توی مقطع ارشد تا یه حدی این آشنایی پیش میاد اما امریکا اوضاع خیلی فرق میکنه. ساینس یه راه درک دنیایی هست که توش زندگی میکنیم. روشی که بر اساس تاریخ نشون داده که میتونه به پیشرفت تمدن ها کمک کنه. برای تولید دانش (یا کشف اون) روش های مختلفی به وجود آمده. مهمترین وجه مشترک این روش ها اینه که ساینس باید تکرار پذیر باشه. مثلا اگر من یه آزمایشی کردم و به صورت یه مقاله منتشر کردم یه نفر دیگه هم اون ور دنیا همین آزمایش رو کنه باید به همون نتیجه برسه اگرنه ساینس نیست. مشاهده من توی این چند سال اینه که ساینس توی امریکا خیلی نهادینه است. یعنی حتی بچه ها هم روش های سانیتیفیک یاد میگیرن و از همون بچگی باهاش بزرگ میشن. 

البته این بدون چالش نیست. مثلا ساینس در مواردی با دین سازگار نیست. مثلا هنوز نمیدونن که آیا باید توی مدارس خلقت رو اونطوری که در کتاب مقدس آمده تدریس کنن و یا مطابق دانش ساینس امروزی بر اساس نظریه داروین که تکامل هست. بعضی مدارس یکی از این دو تا و بعضی هر دو رو تدریس میکنن. خود نظریه پردازی یکی از روش های ساینس هست که وقتی یه پدیده ای بسیار پیچیده هست که نمیشه با یه آزمایش به سادگی متوجه شد یه نظریه ای رو ارائه میکنن و بعد سعی میکنن که با آزمایش های کوچیکتر اون رو رد کنند و یا ثابت کنند.  چالشی که هست بعضی ساینس رو تبدیل به یه مسئله اعتقادی میکنند. مثلا بیشتر چینی ها میگن ما به ساینس اعتقاد داریم و علت اینکه دین ندارند و یا به خدا اعتقاد ندارند هم همینه. البته این باور به ساینس باعث پیشرفت کشورشون هم شده اما میشه بحث کرد که ساینس یه مسئله اعتقادی نیست. نظریه پردازی هم یه روش ساینتیفیک برای کشف حقایق هست و اصلا احمقانه است کسی اعتقاد به نظریه داشته باشه. یعنی عدم آشنایی با ماهیت علم باعث ترکیب مخرب اش با اعتقادات شده.

به نظرم توی دنیای امروز هر کسی باید ساینس (علم) رو بشناسه و با روش هاش آشنا بشه. بعضی ها هم فکر میکنن که این علم غربیه و یا اگر کسی با ساینس آشنا باشه غرب زده است. البته برچسب غربزدگی بی پایه است چون همونطوری که گفتم ساینس توی شرق نفوذ عمیق تری داشته تا جایی که حتی چینی ها  هم (به اشتباه) "اعتقاداتشون" رو بر اساس ساینس تعریف میکنن. وقتی کسی با ساینس آشنا میشه دیگه میخواد مسائل دنیا رو از طریق دریچه ساینس ببینه که مطمئن تر هست. دیگه خریدار تخیلات احمقانه یه عده نمیشه. برای آشنایی با ساینس هم راهی نیست به جز مطالعه و یادگیری و تجربه.

یکی از چیزایی که از خوندن دکترای توی امریکا یاد گرفتم همین آشنایی با ساینس بود. ما توی ایران خیلی از این مفهوم دور هستیم چون بهمون یاد ندادن. البته معلم ها هم حق دارند که بلد نباشند وقتی آدم تاریخ مربوط به ساخته شدن اولین مدارس رو توی ایران میخونه (تقریبا 100 سال پیش) تازه متوجه میشه که چرا اینقدر عقب ماندگی بیداد میکنه. این تاریخ بسیار دردناک و البته عبرت آموزه. جایی که حسن رشدیه با احداث مدارس در تلاش برای ریشه کن کردن بی سوادی و آموزش علم هست و چندین و چند بار مدارس اش توسط "علما" تخریب میشه و حتی دانش آموزانش توسط چماق به دست ها به خاک و خون کشیده میشن و حتی به جانش سوء قصد میشه. رشدیه رو تکفیر میکنن (یعنی میگن کافره و خونش مباح) و فتوای انهدام مدارس اش رو میدن. از جهل و خرافات استفاده میکنن تا بگن زنگ مدرسه مثل ناقوس کلیساست و کسانی که فرزندشون رو به مدرسه میفرستن کافرند. حتی مدرسه اشو با بمب و باروت تخریب میکنن و بعد شایعه میکنن که رشدیه ضد امام زمان هست و بابی شده! چقدر خوندن این حرف ها دردناکه: «فریاد مقدسین بلند شد که آخرالزمان نزدیک شده‌است که جماعتی بابی و لامذهب می‌خواهند الف و با را تغییر دهند، قرآن را از دست اطفال بگیرند و کتاب به آنها یاد بدهند.»  شیخ فضل‌الله نوری در جلسه‌ای به ناظم‌الاسلام کرمانی دربارهٔ مدارس جدید می‌گوید: «ناظم الاسلام، ترا به حقیقت اسلام قسم می‌دهم. آیا این مدارس جدیده خلاف شرع نیست؟ و آیا ورود به این مدارس مصادف با اضمحلال دین اسلام نیست؟ آیا درس زبان خارجه و تحصیل شیمی و فیزیک عقائد شاگردان را سخیف و ضعیف نمی‌کند؟»متن از صفحه ویکیپدیای حسن رشدیه:

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%87

دیری نمیگذره و چقدر بعضی چیزا آشناست.تکفیر کردن ها و برچسب زدن ها.  چماق به دست ها. کشتن دانش آموزهای بیگناه. فتواها برای ترور و  تخریب. فقط امروز شکل بعضی چیزا عوض شده مثلا مدارس شدن دانشگاه و شیمی و فیزیک شده علوم انسانی و اقتصاد. بعضی جاها هم دیگه فتوا نمیخواد قانون میذارن که کسی توی دبستان انگلیسی تدریس نکنه. امیدوارم که یه روزی برسه که آگاهی تا جایی بالا بره که بساط خرافات و دکان دینفروشان برای همیشه توی ایران بسته و جمع بشه.