تفکر منتقدانه (Critical Thinking) - قسمت دوم - همه نتیجه گیری ها میتونن غلط باشن!

خب توی قسمت قبل گفتیم که هر گزاره ای که مبهم باشه میشه از تعبیری کرد که نشون بده اون گزاره درست نیست چون لحاظ کردن همه شرایط و موضوعات در یک گزاره ناممکن هست. سه تا مورد اصلی هم گفتیم که عبارتند از گوینده, موضوع, شرایط.

همه نتیجه گیری ها یک مبنایی دارند (ground) که با توجه به نکته قبل میشه گفت که هر نتیجه ای که از هر بحثی در میاد رو میشه گفت غلطه! به این جمله توجه کنید: "من مینویسم پس نویسنده ام!" از "نوشتنم" نتیجه گرفتم که "نویسنده هستم" حالا اگر یکی بخواد ثابت کنه که بحث اشتباهه کافیه که نشون بده که "مینویسم" غلطه که قبلا گفتم چطوری. بحث: تو داری تایپ میکنی پس اینکه میگی مینویسم اشتباه است پس نتیجه ای که گرفتی که هستی اشتباه است!

حالا توی منطق ما روش های مختلفی برای نتیجه گیری داریم. من نمیخوام بحث های منطق رو پیش بکشم ولی برای تفکر منتقدانه دونستن اونها خیلی کمک میکنه. معمولا اینه که یک نتیجه از ترکیب دو گزاره به وجود میاد. مثلا در بالا "من مینویسم" با "هر کسی مینویسد نویسنده است" ترکیب شده و نتیجه "پس نویسنده ام" حاصل گردیده است. حالا اینجا ما یه گزاره ای رو اضافه کردیم که به ظاهر نبود اما میتونستیم تشخیص بدیم که نتیجه بدون اون بی معنی هست بنابراین اونو هم در نظر گرفتیم. حالا میشه به همین گزاره نانوشته هم ایراد گرفت و بحث کرد. 

نمونه بحث: تو نمیتونی بگی که نویسنده هستی چونکه یک بچه هم که تازه یاد میگیره بابا آب داد بنویسه هم مینویسه اما نویسنده نیست. پس نتیجه ای که گرفتی درست نیست. (موضوع نویسنده بودن هر کسی که مینویسد هدف قرار گرفته است)

نمونه بحث 2: نویسنده به داستایوسکی میگن که کتابشو همه میخونن نه تو که فقط بلدی دو تا جمله سر هم کنی! در اینجا "کلمه نویسنده" به کسی معنی شده که کتابهاشو همه میخونن. (شرط معروف بودن برای معنی نویسنده بودن بر خلاف فرض هر کسی که مینویسد در نظر گرفته شده است)

پس برای رد یک نتیجه کافیه که مبناهای اونو هدف قرار بدیم. برای هدف قرار دادن همون سه مورد بیان شده رو باید در نظر گرفت. فقط فرقی کنه میکنه اینه که ممکنه یه سری عبارات به خاطر قرینه معنوی و ساده سازی نیامده باشند و بشه اونها رو هم مورد نقد قرار داد.بازم میگم که جمع دو تا گزاره تنها راه اثبات یک موضوع نیست و راه های دیگری برای نتیجه گیری وجود داره ولی همه اونها هم شبیه همین هستن و یه مبنایی دارن که میشه اون مبنا رو مورد نقد قرار داد.